Tự học tiếng trung cho người mới bắt đầu là một lộ trình dài mà người học cần có sự nỗ lực rất lớn. Kinh nghiệm học tiếng Trung hiệu quả Cùng Ngoại Ngữ GCE chia sẻ tự học tiếng Trung cho người mới bắt đầu nhé!
1. Xác định rõ: Vì sao cần học tiếng Trung?
Như các bạn đã biết, dân số Trung Quốc chiếm khoảng 1/3 dân số thế giới và là cường quốc top 3 trên thế giới. Như vậy, không thể phủ nhận Trung Quốc đang ảnh hưởng tới thế giới quá nhiều. Hiện nay số người nói tiếng Trung trên thế giới là nhiều nhất.
Theo “Niên giám Anh quốc” đã thống kê thì số người nói tiếng Anh ở trên thế giới có khoảng 310 triệu người. Số người biết nói tiếng Anh có khoảng 300 triệu người. Tổng cộng có khoảng 600 triệu người. Còn số người biết nói tiếng Hán là bao nhiêu? Hiện nay dân số Trung Quốc đại lục là 1.390 triệu người. Cộng thêm dân số Đài Loan, người Hoa và số người biết tiếng Trung Quốc ở trên thế giới (trong đó có Việt Nam) thì số người nói và biết nói tiếng Trung Quốc có khoảng trên 1.400 triệu người, tức là gấp hơn hai lần số người nói và biết nói tiếng Anh.
Điều đó chứng tỏ khoảng ¼ dân số trên thế giới nói hoặc biết nói tiếng Trung Quốc. Sự thật đó cho thấy, tiếng Trung Quốc chiếm một vị trí quan trọng trên trường quốc tế, đồng thời nó có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của nền văn hóa và kinh tế trên toàn thế giới.
Trung Quốc cổ đại được coi là “chiếc nôi của trí thức”. Người Ả Rập cho rằng: “Tri thức ở mãi tận bên Trung Quốc, hãy đến đó mà tìm”.
Qua tìm hiểu, chúng tôi thấy, có 3 nguyên nhân dẫn đến cơn sốt đó:
- Một là do sự hấp dẫn của tiếng Hán tượng hình.
- Hai là do Trung Quốc đã và đang ngày càng mở rộng việc buôn bán, hợp tác với nước ngoài.
- Và cuối cùng, Trung Quốc có một di sản văn hóa vô cùng phong phú. Hiện nay, có khoảng 5 triệu người châu Á học tiếng Trung Quốc, trong đó có người Việt Nam. Ở Mỹ có trên 50 trường học dạy tiếng Trung Quốc; từ năm 1994 môn tiếng Hán là môn ngoại ngữ thứ hai để thi vào đại học ở Mỹ
Ở Trung Quốc, chỉ trong 45 năm trở lại đây đã đào tạo được hơn 6 vạn lưu học sinh về Hán ngữ và văn hóa Trung Quốc cho hơn 150 quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Có chuyên gia dự đoán: “Thế kỷ 21, tiếng Hán mà ngày nay khoảng một phần tư dân số thế giới đang sử dụng sẽ trở thành thứ ngôn ngữ lưu hành thông dụng nhất trên toàn thế giới”.
2. Học tiếng Trung – cần học những gì?
- Các yếu tố tạo nên ngôn ngữ: ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp, chữ Hán
- Kỹ năng ngôn ngữ: nghe, nói, đọc, viết
- Kỹ năng giao tiếp ngôn ngữ: Là kỹ năng dùng tiếng Trung giao tiếp. Khi chúng ta nói hoặc viết thường chú ý đến hai điều: tính chính xác và tính hiệu quả. Tính chính xác yêu cầu phát âm, dùng từ đặt câu phải chính xác. Tính hiệu quả yêu cầu khi giao tiếp phải nói (hoặc viết) những lời phù hợp với hoàn cảnh, đối tượng, mục đích giao tiếp để đạt hiệu quả cao nhất.
- Những tri thức văn hóa liên quan: Học tiếng Trung Quốc không thể không có những hiểu biết nhất định về nền văn hóa Trung Quốc, đặc biệt là văn hóa giao tiếp.
3. Bắt đầu học tiếng Trung như thế nào?
3.1 Xác định trình tự trong quá trình học tập của mình:
- Phát âm chuẩn: hỗ trợ việc nghe tốt, nói tự tin sau này
- Học bộ thủ: nắm được kết cấu viết từ, nhớ từ tốt hơn và hỗ trợ cho việc phân biệt từ vựng, đoán cách phát âm, nghĩa.
- Học Hán Việt: chuyển đổi từ tiếng Việt qua tiếng Trung và ngược lại, giúp tăng vốn từ nhanh hơn dựa vào vốn từ sẵn có trong tiếng Việt.
- Học cách viết: để luyện tập viết chữ cho đúng, cho nhanh (viết là cách để nhớ từ khá hiệu quả)
- Học hệ thống ngữ pháp cơ bản: Dùng để luyện tập các câu nói cơ bản, hiểu về ngữ pháp tiếng Trung, không nên đi sâu, học nhiều mà nên chú trọng khẩu ngữ.
3.2 Lựa chọn giáo trình học tiếng Trung cho người mới phù hợp nhất
Tất nhiên là bạn không thể “tay không bắt giặc” rồi. Giáo trình cũng giống như “người dẫn đường” giúp bạn biết phải học như thế nào.
Hiện nay có rất nhiều bộ giáo trình học tiếng Trung, nhưng phải nhắc đến bộ giáo trình Hán ngữ MSUTONG mới nhất của Đại học Ngôn ngữ Bắc Kinh.
Bộ sách được việt hóa và phát hành độc quyền tại Ngoại Ngữ GCE. Bộ sách cập nhật phương pháp học mới nhất, hoàn thiện 4 kỹ năng nghe nói đọc viết. Nội dung đổi mới, phù hợp với người học hiện nay.
3.3 Kiểm tra cách phát âm tiếng trung thông qua các phần mềm
Hiện nay có rất nhiều công cụ hỗ trợ cho việc học ngoại ngữ tiếng Trung. Các bạn có thể tham khảo như Chinesepod Pinyin Chart, Hello Chinese, Line Dict, Qooco… Đặc biệt Qooco Talk là phần mềm sử dụng công nghệ AI. Có thể giúp bạn đánh giá được độ chuẩn trong âm mình phát ra và hướng dẫn cải thiện. Nhưng nhược điểm là có phí và hơi khó mua…
Đối với những bạn tự học tiếng Trung ở nhà việc kiểm tra cách phát âm khá quan trọng. Riêng các bạn có học ngôn ngữ này tại trường/ trung tâm,… thì đã có giáo viên hỗ trợ. Nhưng nếu bạn tự học bổ sung thêm thì cũng nên chú ý. Nếu bạn học phát âm mà không chịu kiểm tra mình đã nói đúng chưa, ban đầu sẽ không có rắc rối gì. Nhưng nếu lặp đi lặp lại thành một thói quen thì việc phát âm không đúng sẽ làm hỏng cách phát âm của bạn. Bạn sẽ không hiểu người ta đang nói gì và cũng không thể dùng tiếng Trung nói cho người khác hiểu.
Đặt mục tiêu
Cho dù bạn học để cho biết thì cũng cần phải nghiêm túc. Hãy đặt mục tiêu cho riêng mình và luôn giữ một cái đầu lạnh để thực hiện.
Chắc chắn việc tự học đôi khi không hề có “cảm hứng” để học hay bạn rối loạn với các con chữ thì hãy bình tĩnh, thư giãn rồi hay tiếp tục.
Bạn có thể giao lưu , kết bạn với những người bạn có cùng mục tiêu để cố gắng nhé!
Học từng chút một
Bạn đừng cố “nhồi nhét” vào đầu mọi thứ để tăng tốc. Hãy để bộ não tiếp nhận từng chút một nhé!
Hãy lên kế hoạch cho việc học như: 10 từ vựng, 2 mẫu câu, tập viết một bài, đọc một hội thoại, dịch một đoạn văn, nghe và hát theo một bản nhạc yêu thích, xem một tập phim,… Cái gì cũng phải xây dựng dần dần, chỉ cần các bạn duy trì tốt việc học này thì không khó học tập.
4. Tuân thủ những nguyên tắc cơ bản
- Học phát âm cho tốt: nguyên âm, phụ âm, cách phát âm cho đúng..(tốt nhất hãy kiếm các video hướng dẫn và flash học cho sinh động). Phải mất ít nhất 1 tháng liên tục luyện tập nghiêm chỉnh cho việc phát âm.
- Học các quy tắc: quy tắc viết tiếng Trung; quy tắc phiên âm từ âm Hán Việt qua tiếng Trung và ngược lại; quy tắc gõ tiếng Trung trên máy tính
- Học và nắm chắc các bộ thủ trong tiếng Trung, âm Hán Việt: tìm hiểu thêm kết cấu từ vựng tiếng Trung như tượng hình, hội ý, …tìm hiểu thêm về chiết tự
Xem hệ thống ngữ pháp cơ bản của tiếng Trung , vận dụng thử vài câu đơn giản.
5. Cách rèn kỹ năng tiếng Trung hiệu quả
5.1 Tự học kỹ năng từ vựng tiếng Trung
Ngoài việc học từ vựng tiếng Trung từ giáo trình, có thể học từ vựng theo chủ đề, học thông qua xem phim, đọc tin tức… tự suy luận từ hệ thống hán việt qua và ngược lại.
Để ghi nhớ từ vựng tốt, không chỉ nắm chắc các quy tắc học, mà nên học thông qua hình ảnh sinh động, chiết tự, tập viết nhiều, và đối chiếu, liên hệ giữa các từ (như giống khác nhau về bộ thủ, về các đọc, về ý nghĩa). Chịu khó học từ vựng là điều quan trọng để học tiếng Trung hiệu quả cho người mới bắt đầu.
5.2 Kỹ năng đọc hiểu tiếng Trung
Tập đọc hiểu thông qua bài đọc ngắn. Các bài đọc mang tính khẩu ngữ càng tốt, thỉnh thoảng đọc thêm một mẫu truyện ngắn, truyện cười….
Gặp từ vựng thì tra lạc việt (âm hán việt, phiên âm, cách viết, kết cấu từ…). Đặc biệt, chú ý các mẫu câu mới, các cụm từ nối, trạng từ, và đối chiếu với những gì đã học.
Khi đọc hãy đọc lớn, tập đọc cho lưu loát, rồi mới đọc hiểu, sau đó đọc nhanh, học từ vựng. Nếu bạn có thể tập nói tiếng Trung bằng cách nói lại nội dung càng tốt.
5.3 Luyện nói tiếng Trung
Sau khi tích lũy được số lượng từ vựng, mẫu câu và học các bài hội thoại…; nắm chắc phát âm, hình thành tư duy ngôn ngữ thì có thể luyện tập nói:
- Tập nói những mẫu câu tiếng Trung đơn giản, diển đạt theo nội dung bài học, chú trọng học nói qua khẩu ngữ.
- Xem những video giao tiếp và thực tập theo. Xem đối thoại trong phim và học tập, học cách phát âm, ngữ điệu từ đó.
- Tìm người cùng luyện tập trực tiếp hoặc online, hoặc kiên trì luyện tập khẩu ngữ nhiều để hình thành kỹ năng dần dần.
- Đừng bỏ lỡ chuỗi bài học giao tiếp cho người mới bắt đầu tại Facebook của Tiếng Trung Vạn Đạt một thành viên của Ngoại Ngữ GCE nhé!
Để luyện nói tốt nhất thì bạn nên tìm các trung tâm dạy tiếng Hoa để được các thầy chỉ hướng dẫn học tiếng Trung cho người mới bắt đầu về cách phát âm chuẩn và tập nói thường xuyên nhé!
5.4 Luyện nghe tiếng Trung
Trước tiên chịu khó kiên trì luyện nghe các bài tiếng Trung cơ bản: nghe phân biệt các phát âm nguyên âm phụ âm —> nghe viết lại cách phát âm từ vựng –> nghe các câu đơn giản –> nghe các bài đàm thoại cơ bản –> nghe nhạc, nghe bài học. Nói chung chia nghe thành hai loại: nghe chủ động và nghe bị động.
Nghe chủ động là chú tâm vào học nghiêm túc: nghe, ghi chép và phân biệt cách đọc, cách nói, nghe hiểu (học theo trình tự từ dễ đến khó, khá mất thời gian),
Nghe bị động: nghe nhạc, xem phim, nghe bản tin…; lúc chơi game, làm việc vẫn có thể nghe theo kiểu bị động.
Tuy nhiên, để nghe bị động tốt cần lưu ý: xem nội dung nói về điều gì, từ vựng thế nào, dịch ra trước đó hoặc viết ra một lần trước khi nghe cũng sẽ hỗ trợ rất nhiều.
5.5 Ngữ pháp tiếng Trung
Nắm chắc kết cấu câu: S + V + O. Khi học từ vựng, phải phân biệt được từ đó là danh từ, động từ, tính từ, trợ từ, lượng từ… Vì nó sẽ thể hiện chức năng ngữ pháp trong câu.
Trình tự sắp xếp các loại từ trong câu, trong cụm từ…; cố gắng luyện tập các mẫu câu tiếng Trung(học thuộc càng tốt). Bên cạnh đó, học nhiều trợ từ, trạng từ, liên từ trong ngữ pháp để nói tiếng Trung lưu loát.
6. Mở rộng phạm vi học tập
Ngoài ra, bạn nên tự tìm hiểu để học tiếng Trung Quốc trên mạng qua các cộng đồng tiếng Trung để xem cách học, thảo luận và xây dựng thêm sự yêu thích với việc học…Làm quen với tiếng Trung: nghe nhạc, xem phim,…tất cả để xây dựng niềm yêu thích với tiếng Trung. Xác định được lý do đến với tiếng Trung, mục tiêu cụ thể (thời gian, năng lực, cách học…). Xem những lợi thế có thể hỗ trợ cho việc học (vốn hán việt tốt? biết một ngoại ngữ nào đó? tin học tốt? …)
7. Hãy học khi bạn muốn học
Có một thực trạng là khi bạn vui vẻ, sóng não alpha thư giãn hay bạn tò mò bạn sẽ học rất nhanh chóng. Cho nên đừng gượng ép bản thân theo những mục tiêu cứng nhắc. Đang nghe nhạc cũng là học đó bạn. Và nếu có 1 bạn cùng học cũng là ý tưởng hay để giúp học tiếng Trung hiệu quả.
8. Chia nhỏ và kết hợp những thứ bạn có.
Ví dụ bạn đừng nghĩ tiếng Trung có tới 214 bộ thủ, thực tế bạn dùng tầm 80 bộ thủ. Cho nên, hãy chọn vài bộ thông dụng, luyện tập rồi kết hợp, nắm vững rồi thì mở rộng thêm. Học từ vựng, học câu, học ngữ pháp cũng chỉ đơn giản vậy thôi.
9. Hãy sáng tạo và liên tưởng mọi thứ!
Nếu bạn học bộ Hỏa, hãy liên tưởng đến hình ảnh ngọn lửa. Học bộ Mộc thì nghĩ đến mái nhà, học chữ 好 liên tưởng nhà có nam có nữ thì tốt. Bạn hãy sáng tạo 1 bộ từ điển riêng cho mình nhé.
Học một ngôn ngữ mới không hề đơn giản, cần rất nhiều thời gian đặc biệt là học tiếng Trung cơ bản cho người mới bắt đầu. Nếu có thể, bạn hãy tìm một trung tâm tiếng Trung uy tín như Tiếng Trung Vạn Đạt để được hướng dẫn, đồng hành cùng bạn chinh phục tiếng Trung. Nếu bạn bận rộn hay vị trí địa lý khó khăn, Tiếng Trung Vạn Đạt bởi Ngoại Ngữ GCE triển khai các lớp học tiếng Trung trực tuyến phù hợp với nhiều người. Chất lượng hoàn toàn được đảm bảo.